รู้หรือไม่? หน้ากากอนามัย แบบไหนป้องกัน “ฝุ่น” หรือ “เชื้อโรค”
จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส COVID-19 ในประเทศไทย ยังคงมีตัวเลขผู้ติดเชื้อเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ถึงแม้จะมีวัคซีนมาช่วยเยียวยา ให้ไม่เกิดการสูญเสียที่ร้ายแรงในปัจจุบัน แต่ก็ต้องยอมรับว่า โควิด-19 จะต้องอยู่กับเราไปอีกนาน และสิ่งที่ขาดไม่ได้เลยในสถานการณ์นี้ คือ การใส่หน้ากากอนามัยนั้นเอง และรู้หรือไม่ หน้ากากอนามัยที่เราเลือกใช้แท้จริงแล้วมีกี่แบบ แต่ละแบบป้องกันอะไรได้บ้าง ซึ่งในบทความนี้เราจะพาไปทำความรู้จักกับหน้ากากแต่ละประเภทว่าเหมาะกับการใช้งานแบบใดบ้าง เพื่อให้คุณได้เลือกซื้อเลือกใช้ได้ตอบโจทย์กับความต้องการของคุณมากที่สุด
1. หน้ากากทางการแพทย์
ผลิตขึ้นจากผ้าหรือพอลิโพรไพลีน ซึ่งเป็นพลาสติกที่มีความปลอดภัยต่อผู้ใช้ ช่วยป้องกันโรคที่เกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ ป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อไวรัสจากคนสู่คนได้ถึง 99% นอกจากนี้ยังสามารถป้องกันฝุ่น และเกสรดอกไม้ ขนาดเล็กสุดถึง 3 ไมครอน และสามารถกันได้ถึง 66.37% แต่แนะนําให้ใส่ 2 แผ่น เพราะจะกันได้มีประสิทธิภาพถึง 89.75% ซึ่งวิธีการใส่ ควรใส่โดยการนําด้านสีเขียวออกด้านหน้า เพื่อกันสารคัดหลั่งจากผู้อื่นเข้ามาสู่ตัวเรา หน้ากากทางการแพทย์ มีความสามารถในการป้องกัน เชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้ และสารคัดหลั่งจากผู้อื่นได้
2. หน้ากากคาร์บอน
มีคุณสมบัติไม่ต่างจากหน้ากากทางการแพทย์ แต่จะมีความพิเศษตรงที่มีชั้น Carbon ที่มีคุณสมบัติกรองกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ได้ดีกว่าหน้ากากอนามัยทั่วไป ซึ่งมีความหนา เส้นใยสังเคราะห์ถึง 4 ชั้น สามารถกรองเชื้อแบคทีเรียได้ถึง 95% กรองฝุ่นละออง ขนาด 3 ไมครอน สามารถกันได้ถึง 66.37% และถ้าสวมใส่ 2 แผ่น จะมีประสิทธิภาพในการป้องกันถึง 89.75% เช่นเดียวกับหน้ากากอนามัยทางการแพทย์ หน้ากากอนามัยแบบคาร์บอน มีความสามารถในการป้องกัน เชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้ และสารคัดหลั่งจากผู้อื่นได้
3. หน้ากากผ้า
มีการผลิตเป็น 2 แบบ แแบบที่หนึ่ง ผลิตจากผ้าฝ้าย ใช้สำหรับป้องกันฝุ่นละออง และป้องกันการกระจายของน้ำมูกหรือน้ำลายจากการ ไอ หรือจามได้ แต่ไม่สามารถกรองเชื้อโรคที่มีขนาดเล็กมาก ๆ ได้ แบบที่สอง ผลิตจากใยสังเคราะห์ซ้อนทบชั้นกัน ซึ่งคุณสมบัติของหน้ากากชนิดนี้สามารถกรองฝุ่น ป้องกันเชื้อโรคจําพวกเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อราได้ ซึ่งหน้ากากทั้ง 2 แบบนี้ สามารถนำมาซัก และใช้ซ้ำได้ หน้ากากผ้า มีความสามารถในการป้องกัน เชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้ น้ำมูก และน้ำลาย
4. หน้ากากฟองน้ำ
ผลิตจากโพลียูรีเทนคาร์บอน สำหรับกรองอากาศ ควัน ฝุ่น โดยเฉพาะ ซึ่งสามารถซักทำความสะอาดได้ แห้งเร็ว พับเก็บแล้วไม่ยับ สามารถคืนรูปเดิมได้ไม่เสียทรง ส่วนประสิทธิภาพในการป้องกันสามารถกันฝุ่นละอองที่มีขนาดเล็ก และเกสรดอกไม้ได้ แต่ไม่สามารถกันฝุ่นละออง PM 2.5 และเชื้อไวรัสได้ จึงไม่ตรงกับสถานการณ์ที่สุด หน้ากากฟองน้ำ มีความสามารถในการป้องกัน เชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้ น้ำมูก และน้ำลาย
5. หน้ากาก KF94
KF หรือ Korea Filter ผลิตภัณฑ์ตามมาตรฐาน KOSHA หน้ากากกันฝุ่นที่ได้มาตรฐานจะต้องระบุ KF อยู่ที่หน้าซอง โดยจะมีอยู่ 2 แบบคือ KF94 และ KF80 สามารถกันฝุ่นขนาดมากกว่า 3 ไมครอนได้ 100% แต่ถ้าเป็นฝุ่นที่เล็กกว่านั้นหรือ PM2.5 ( ตามมาตรฐาน จะทดสอบกับฝุ่นขนาด 0.3 ไมครอน) KF94 ป้องกันได้ถึงระดับ 94% ส่วน KF80 สามารถกันได้ 80% สำหรับไวรัส Covid หรือเชื้อโรคติดต่ออื่นๆที่ ติดต่อผ่านละอองการไอ จาม ( Droplet transmission) ขนาดละอองในสภาวะทั่วไปมีขนาดใหญ่กว่า 3 ไมครอน หน้ากาก KF94 และ KF80 จึงสามารถป้องกันได้ 100% แต่หากในสภาวะที่มีโอกาสที่จะเกิดความเข้มข้นของเชื้อโรคสูง เช่นในห้องที่แออัด ผู้คนมากหรืออากาศไม่ถ่ายเทดีพอ อาจมีเชื้อโรคอยู่ในละอองขนาดเล็กมาก อาจเล็กกว่า 1 ไมครอน (Airborne) ซึ่งหน้ากาก KF94 จะป้องกันได้ 94% เทียบเท่า N95 แต่ต้องใส่ให้มิดชิด ไม่มีรูรั่วที่หน้ากาก
6. หน้ากาก N95
เป็นหน้ากากที่มีประสิทธิภาพในการใช้งานสูง ลักษณะพิเศษของหน้ากากชนิดนี้คือ รูปร่างที่สามารถครอบลงไปที่บริเวณหน้า จมูก และปากได้อย่างมิดชิด จึงทําให้เชื้อไวรัสหรือสารปนเปื้อนไม่สามารถลอดผ่านได้ และด้วยหน้ากากอนามัย N95 ผลิตจากโพลีโพรพีลีน จึงป้องกันเชื้อโรคที่มีอนุภาคขนาดเล็ก 0.3 ไมครอน อย่างเชื้อไวรัส COVID-19 ได้ นอกจากนี้หน้ากาก N95 ยังป้องกันฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 ได้ด้วย โดยมีประสิทธิภาพในการกรองสูงถึง 95% หน้ากาก N95 มีความสามารถในการป้องกัน เชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้ และสารคัดหลั่งจากผู้อื่นได้
7. หน้ากาก FFP1-FFP2
เป็นหน้ากากที่มีประสิทธิภาพใกล้เคียงกับหน้ากากอนามัย N95 ที่สามารถช่วยป้องกันทั้งฝุ่น เชื้อแบคทีเรีย และเชื้อไวรัสได้อย่างมีประสิทธิภาพสูง ดักจับอนุภาคขนาดเล็ก PM 2.5 และ PM10 ไม่น้อยกว่า 94% แต่นอกเหนือจาก N95 คือสามารถป้องกัน สารเคมีฟูมโลหะ ได้เพิ่มเติมอีกด้วย และออกแบบให้ส่วนบนมีความเว้า ครอบลงไปที่บริเวณหน้าปากและจมูกอย่างมิดชิด หน้ากาก FFP1-FFP2 มีความสามารถในการป้องกัน เชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้ และสารคัดหลั่งจากผู้อื่นได้
หน้ากากอนามัยเป็นสิ่งที่จำเป็นมากในปัจจุบัน เป็นไปไม่ได้เลยที่จะไม่มีใครไม่รู้จักหรือไม่เคยใช้ เพราะในสถานการณ์ที่ไวรัสโควิด-19 ระบาดไปทั่วทุกพื้นที่ทั่วโลก คงเปรียบได้ว่าเป็นอีกอวัยวะหนึ่งที่ขาดไม่ได้ของมนุษย์เราไปแล้วก็ว่าได้ การเลือกประเภทของหน้ากากอนามัยให้เหมาะสมกับวัตถุประสงค์ สามารถป้องกันทั้งการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ และป้องกันอันตรายจากมลพิษของฝุ่นบางประเภทได้ ดังนั้นคุณจึงควรเลือกใช้หน้ากากอนามัยแต่ละประเภท ให้เหมาะกับการใช้งานที่คุณต้องใช้ เพื่อจะช่วยป้องกันทั้งเชื้อโรค และฝุ่นละออง แต่หากเลือกใช้ไม่เหมาะ ก็อาจไม่ช่วยอะไรเลยนั้นเอง
